Hvað hefur Styrmir á móti Maastricht skilyrðunum fimm?

(Færsla uppfærð eftir að Haraldur Hansson leiðrétti skilning minn á ónákvæmri frétt um ræðuefni Styrmis) 

Styrmir Gunnarsson reynir nú að stýra fyrirfram niðurstöðu landsfundar Íhaldsins varðandi ESB aðildarmálið. Hann boðar baráttu gegn aðild og telur að Sjálfstæðisflokkurinn muni styrkjast og sameinast í þeirri baráttu.

Þó er haft eftir Styrmi að þjóðin muni hafa lokaorðið um þá ákvörðun hvort gengið verði í sambandið eða ekki. Mér er því spurn hvort ekki væri rétt að flokkurinn sem slíkur legði fram sína skoðun á málinu, sem samþykkt væri með meirihlutakosningu á þessum væntanlega landsfundi, en tæki fram að flokkurinn rúmaði skiptar skoðanir um málið og flokksmenn skyldu greiða atkvæði með eigin sannfæringu þegar að aðildarkosningu kemur. Er ekki líklegt að einungis þannig geti flokkurinn varist hugsanlegum klofningi og gildir það reyndar líklega um flesta núverandi flokka sem fulltrúa eiga á Alþingi.

 Styrmir gerir einnig að umtalsefni yfirráð yfir auðlindum þjóðarinnar og Maastrichtskilyrðin fimm. Ég hef aðeins verið að velta fyrir mér eftir umræður helgarinnar í Silfri Egils, hverjir eigi í dag stærstu veðin í veiðiheimildum á Íslandsmiðum? Íslendingar eða erlendir bankar og fjárfestar? Ef erlendir aðilar eiga stór veð í veiðiheimildunum, hvar stendur þá vald okkar yfir auðlindum okkar nákvæmlega? Og hvað verður um það litla sem eftir er af orðspori okkar þegar neyðarlög verða sett að nýju til að afnema veiðiheimildir til þess að verjast því að þær fari frá okkur vegna lögtaks erlendra aðila í þeim?

Og hver eru svo þessi Maastrichtskilyrði sem Styrmir gerði að umtalsefni? Skv. t.d. þessari heimild, eru skilyrðin í grófum dráttum þessi:

1. Verðstöðugleiki. Verðbólga þess ríkis sem ætlar að ganga í myntsamstarfið má ekki fara meira en 1,5 prósentustigum fram úr meðalverðbólgu þeirra þriggja ríkja innan samstarfsins sem minnsta verðbólgu hafa á (að mig minnir) þriggja eða fimm ára tímabili.
2. Stöðugleiki langtíma vaxtastigs. Sama kerfi og í 1. með 2 prósentustiga fráviki. Á sínum tíma þýddi þetta að stýrivextir hefðu ekki mátt fara upp fyrir 9,8%.
3. Stöðugleiki gjaldmiðils. Gjaldmiðill má ekki sveiflast meira en 2,5% miðað við hæstu og lægstu gildi Evrunnar innan ársins. Reyndar leyfir samningurinn aðgerðir sem eiga að hjálpa til við að halda þetta skilyrði.
4. Fjárlagahalli má ekki vera meiri en 3% af þjóðarframleiðslu (GDP).
5. Síðasta skilyrðið er að sögn það erfiðasta að uppfylla, en það snýr að uppsöfnuðum opinberum skuldum, sem ekki mega nema meira en 60% af þjóðarframleiðslu.

Nú er mér spurn, hvert af þessum skilyrðum er andstætt, óásættanlegt og hættulegt íslenskum hagsmunum? Eða er kannski vandamálið sem Styrmir sér í þessum 5 skilyrðum það að hann treystir ekki íslenskum stjórnmálamönnum til þess að stýra þjóðarbúinu með þeim hætti að þessi skilyrði geti náðst?
(Hér kemur aðalleiðréttingin: Styrmir talaði víst ekki um þessi skilyrði sem vandamál, nema að því marki að það mun taka Íslendinga 5-10 ár að uppfylla þau. Þess vegna er einhliða upptaka Evru strax í besta falli óráðleg. Ég get í sjálfu sér tekið undir það sjónarmið, en að öðru leyti tel ég að grein mín standi óhögguð og þá sér í lagi það sem hér kemur á eftir. Vegna þessarar leiðréttingar lagaði ég örlítið til textann á undan upptalningunni á skilyrðunum (feitletrað))

Ég hefði haldið að óháð því hvort við gengjum í EMU myntbandalagið eða ekki, þá væri okkur hollt að setja okkur það markmið að uppfylla öll þessi 5 skilyrði. Hvað finnst ykkur?

En hvernig halda menn að það væri hægt að stýra okkur inn í þessi markmið og uppfylla þessi skilyrði ef við höldum okkur áfram við hina verðtryggðu íslensku krónu? Verðtryggingin vinnur óneitanlega beinlínis gegn sumum þessara skilyrða og gerir önnur erfiðari viðureignar.

Athugasemdir

[Haraldur Hansson, 2.12.2008 kl. 01:03]

Styrmir hefur EKKERT á móti þessum skilyrðum, enda er sá kostur ekki í boði. Þau bara eru þarna. Ég held að þú hafir misskilið eitthvað eða fréttaflutningur verið ónákvæmur.

Ég fór á þennan fund og það eina sem Styrmir sagði um Maastricht var að það myndu líða 5-10 ár þangað til Íslendingar gætu uppfyllt skilyrðin öll. Þess vegna væri óábyrgt að tala um upptöku evru eins og hún væri rétt handan við hornið. Nefndi líka að einhliða upptaka væri í andstöðu við stjórn ESB og því ekki gæfulegur kostur. Annað sagði hann ekki um Maastricht í ræðu sinni.

[Karl Ólafsson, 2.12.2008 kl. 01:19]

Takk fyrir leiðréttinguna. Þetta kom engan veginn nógu skírt fram í þeirri frétt sem ég las af þessu. Ég mun koma leiðréttingu á þessu inn í færsluna.

Eftir stendur að skilyrðin eru það sem ætti að stefna að og e.t.v. þarf þá að leita annarra lausna en einhliða upptöku Evru, t.d. Dollar, sem millileik á meðan verið er að uppfylla skilyrðin. Ég get alveg fallist á að einhliða upptaka Evru sé óráðleg, en ég vil gjarnan sjá stefnuna opinberlega setta á það markmið, þó það taki 5-10 ár. En við munum aldrei ná því að uppfylla þessi skilyrði á meðan við sitjum uppi með verðtryggða krónu, það er ljóst í mínum huga.

[Haraldur Hansson, 2.12.2008 kl. 01:34]

Það væri merki um mjög heilbrigðan efnahag að uppfylla öll skilyrðin, sama hver gjaldmiðillinn er og sama hvað landið heitir. Leiðin að markinu er gömul og góðkunn: Vinna, skapa verðmæti, afla (gjaldeyris)tekna og eyða ekki um efni fram.

Menn geta svo skrifað heilu bókasöfnin um hvernig þetta er best gert; hvað er ásættanlegt atvinnuleysi, hversu sterkt velferðarkerfið á að vera o.s.frv. Það mun taka fáein ár að hjakkast inn á veginn aftur og mig grunar að við notum krónuna á meðan.

[Karl Ólafsson, 2.12.2008 kl. 01:39]

Hans, ef við höldum áfram að hanga á krónunni með verðtryggingunni, þá munum við ekki komast þangað sem við ætlum okkur. Bólur springa nefnilega og á þessum 5-10 árum mun væntanlega verðtryggingarbólan springa. Tel reyndar stutt í að það gerist.

Þetta sem þú nefnir er nefnilega akkúrat málið (Vinna, skapa verðmæti, afla (gjaldeyris)tekna og eyða ekki um efni fram), en verðtryggingin spilar ekkert hlutverk í þessum gildum, nema síður sé.

[Haraldur Hansson, 2.12.2008 kl. 01:47]

Ég heiti reyndar Haraldur, þú víxlar nöfnum. En um verðtryggingu; ég hætti mér ekki út í þá umræðu, hef ekki nógu háa fútsí-vísitölu til þess. Alla vega ekki hvort hægt er að bjarga því máli með nýjum gjaldmiðli.

[Karl Ólafsson, 2.12.2008 kl. 01:48]

Fyrirgefðu Haraldur, ég sneri óvart við nafni þínu og taldi þig vera Hans Haraldsson. Búinn að leiðrétta það hér með :-) Ætti sennilega að fara að sofa.

[Karl Ólafsson, 2.12.2008 kl. 01:53]

Haraldur, ég var að vona að ég kæmi að leiðréttingunni minni áður en þú tækir eftir þessari meinlegu villu minni

En hvað varðar verðtrygginguna þá hvet ég alla til þess að mynda sér skoðun á henni með því að kynna sér það mál til hlítar, ekki bara trúa áróðri lífeyrissjóðanna og ekki bara trúa mótáróðri mínum og annarra úrtölumanna verðtryggingar. Best er að kynna sér báðar hliðar og taka svo sjálfstæða afstöðu með eða á móti. Best þætti mér að sjálfsögðu að sem flestir sæju við nánari skoðun að kerfið getur ekki gengið upp til lengdar.