Zap

Ég veit ekki hversu margir muna eftir Sigtúnshópnum svokallaða. Þetta var öflugur baráttuhópur á fyrri hluta níunda áratugarins sem barðist fyrir leiðréttingu vegna misgengis launa og lána á ákveðnu tímabili.

Þessi hópur náði í gegn sínu baráttumáli og var ákveðið af stjórnvöldum að þetta misgengi skyldi leiðrétta. Útfærslan á þessari leiðréttingu var hins vegar með mestu ólíkindum að mínu mati þá sem nú og nú sé ég að það sama er í uppsiglingu í þeirri umræðu sem er í gangi um leiðréttingu höfuðstóls verðtryggðra lána. Ég ætla að spá því núna að ákveðið verði að ákveðnum hópi lánþega með verðtryggð lán verði veitt leiðrétting á höfuðstól lána sinna, en öllum öðrum verður, eins og á tímum Sigtúnshópsins, mismunað og þeir munu enga leiðréttingu fá. Þessi aðgerð mun ekki miða við þörf einstaklinga, heldur verður búið til 'demographic' úrtak sem fær þessa lækkun, aðrir munu ekki fá neitt. Væntanlega, enn eins og á tímum Sigtúnshópsins, verður miðað við þá sem keyptu sína fyrstu íbúð á einhverju tilteknu tímabili. Sigtúnshópurinn miðaðist við þá sem keyptu sína fyrstu íbúð 1983 og síðar. Ég keypti mína fyrstu íbúð í desember 1981 og fannst þá sem ég hefði ekki farið varhluta af þessu misgengi sem kallað var þegar ég horfði á verðtryggð lán mín hækka um 17% á sama tímabili og (þá) verðtryggð laun mín hækkuðu um 3%!

En nú á sem sagt að endurtaka Sigtúnsfléttuna og það athyglisverða er að nú situr í embætti fjármálaráðherra einstaklingur sem beitti sér all nokkuð fyrir Sigtúnshópinn á sínum tíma. Hann keypti að ég held sína fyrstu íbúð 1983.

Munu Hagsmunasamtök heimilanna samþykkja þann gjörning sem nú er í uppsiglingu?

Ég tek það fram að vísbendingar mína um að það sé nákvæmlega þetta sem er að fara að gerast eru tilvitnanir í forsætisráðherra og fjármálaráðherra í fjölmiðlum í dag og í kvöld. Ég vona innilega að ég hafi rangt fyrir mér í spá minni!

Ef þetta verður að raunveruleika með þessum hætti, eina f?????g ferðina enn þá tel ég að hér á landi sé til ákveðin kynslóð fjölskyldna á miðjum aldri eða að nálgast miðjan aldur sem aldrei mun eiga sér viðreisnar von. En af því að sú kynslóð hefur ekki keypt sína fyrstu íbúð nýlega, heldur hefur barist vonlausri baráttu við að reyna að eignast eitthvað í fasteignum sínum í 3 áratugi eða svo og af því að þessi kynslóð er væntanlega ekki lengur með lítil börn á sínu framfæri, þá verður talið í lagi að þetta viðgangist og fari fram svona. Það er spurning hvort það er yfirleitt einhver tilgangur fyrir það fólk að halda áfram baráttu sinni hér á landi? Í gegnum tíðina er þetta kynslóðin sem á að vera farin að hafa það aðeins náðugra að því leyti að skuldir hennar eiga að vera orðnar lægri, eignin all nokkur og afkoma þokkaleg. Sem betur fer er þetta þannig hjá mörgum, en það gildir hins vegar því miður ekki um alla.

En að allt öðru. Var ekki yndislegt að heyra Bjarna Ben eigna sjálfum sér það að IceSave lögin náðu ekki fram að ganga um áramótin síðustu. Það var helst að heyra að hann hefði sagt Cameron af hverju hann hefði stöðvað það mál. Eða var hægt að skilja orð hans í 10 fréttum Rúv öðruvísi? Og áður en menn fara að telja hann hetju og helsta leiðtogaefni og vonarneista landsins, þá væri fróðlegt að vita nákvæmlega hvort hann kinkaði kolli eða ekki þegar Cameron lýsti sinni skoðun að það yrði að ná samningi í þessu máli.

Ég mæli með því að 20 mínútum sé eytt í að hlusta hér á rök Stephen Fry fyrir því að Kaþólska kirkjan hafi ekki verið og sé ekki afl til góðs í heiminum. Hann tekur fram strax í upphafi að með orðum sínum sé hann á engan hátt að ráðast á þá sem aðhyllast kaþólska trú eða hvaða aðra trú sem er, hann er eingöngu að tala um stofnun Kaþólsku kirkjunnar sem slíka. Þar með tel ég að rökstyðja megi að hér sé ekki ráðist að trúarbrögðum, þó sumir kunni að túlka þetta sem svo.

Stephen Fry er frábær ræðumaður, en hann talar nokkuð hraða Ensku. Ég held að það sé samt ekki erfitt að skilja hann, hafi maður sæmilegt vald á Enskunni.

Ég hef aldrei prófað að pósta svona myndbandi, þ.a. ég vona að þetta takist hjá mér í fyrstu tilraun.

Þessi ræða er framsaga Stephens í einhvers konar kappræðum eða rökræðum þar sem meðal þáttakenda var m.a. Anne Widecombe (minnir mig að nafnið hennar sé). Óborganlegur svipurinn á henni undir þessari kjarnyrtu ræðu Stephens á köflum.

The Intelligence² Debate - Stephen Fry (Unedited)

Byrjum að því að segja hér að skýrsla Rannsóknarnefndar Alþingis er góð. Vandað og magnað verk. Án nokkurs vafa ekki hafið yfir gagnrýni, en ekki er annað að sjá en að öllum steinum hafi verið velt í leit að sannleikanum um það hvað gerðist í aðdraganda bankahrunsins.

Ég ætla mér ekki að blanda mér í hóp þeirra sem blogga munu næstu daga og vikur um einstök atriði skýrslunnar. Hvort ég blanda mér ekkert í málin veit ég ekki svo sem, ég er óútreiknanlegur hvað það varðar, en það verður ekki neitt merkilegt alla vega, ég lofa því.

 En það sem mig langar til að blogga um í kvöld snýr að því máli sem ég hef bloggað hvað mest um, en það er lánamarkaðurinn hér á landi, sér í lagi m.t.t. verðtryggingarfyrirbærisins.

Eitt af því sem mönnum hefur verið tíðrætt um og minnst er á í skýrslunni góðu er hversu áhættusamt það er fyrir lántaka að taka stór lán í öðrum myntum en þeirri sem hann hefur tekjur sínar í. Fundið er að markaðsetningu sk. gengis- eða gjaldeyrislána á árunum fyrir hrun á meðan krónan okkar var sterk. Ég held að ekki sé til sá maður á landinu sem ekki er sammála því í dag að þessi lán voru og eru stórskaðleg heimilum og fyrirtækjum og þar með þjóðfélaginu í heild sinni, einmitt vegna þess hvernig gengið hefur þróast á meðan tekjur hafa staðið í stað eða lækkað hjá stórum hópi fólks.

En, ... dokum aðeins við. Er ekki öllum ljóst að við höfum í tæp 30 ár búið við húsnæðislánamarkað og almennan lánamarkað sem einmitt hefur lagt áherslu á slík lán þar sem lánsmyntin er önnur en tekjumynt lántaka? Eftir að vísitölutenging launa var afnumin með lögum í upphafi níunda áratugarins höfum við búið við tvær myntir í þessu landi. Hina verðtryggðu íslensku krónu sem við höfum fengið lánin í og hina óverðtryggðu íslensku krónu sem við höfum fengið launin okkar í. Og ég er ekki að kalla eftir vísitölutengingu launa á nýjan leik, heldur afnámi verðtryggingar á lánamarkaði, svo það sé á hreinu.

Ég fagna því að minnst er á þörfina á að draga úr vægi verðtryggingar og afnám hennar til lengri tíma litið í nýlegri skýrslu Seðlabanka Íslands sem gerð var að beiðni stjórnvalda. En skelfilega sér maður fram á að þetta taki langan tíma.

Ég hitti gamlan vinnufélaga á Skýrr ráðstefnunni á föstudag. Hann var að finna að því við mig að ég skuli hafa lagst í algeran bloggdvala síðan í apríl. Ég er honum að sjálfsögðu þakklátur fyrir að hafa hugsað til mín og tékkað á mér annað slagið.

Annar bloggari fann nýverið að því í rökræðum um IceS(l)ave að ég gæti ekki talist marktækur í rökræðum þar sem ég bloggaði ekki á minni síðu. Mér þótti það ekki næg ástæða til að útiloka mig frá þeim rökræðum, en ég var svo sem líka bara að stríða honum því ég vissi nokkuð nákvæmlega hver öll hans viðbrögð yrðu. Hann olli mér engum vonbrigðum.

Ekki hefur það vantað að oft hefur mig langað til að hella úr skálum mínum á blogginu. Um nóg hefði svo sem verið hægt að tjá sig. Fyrir tæpu ári síðan byrjaði ég að tala fyrir afnámi verðtryggingar í framhaldi hrunsins. Núna 11 mánuðum síðar hefur nákvæmlega ekkert gerst í þeim efnum. Ekki það að mér hafi dottið í hug að ég gæti haft áhrif í þeim efnum, en ég gat bara ekki þagað lengur. Nú er ég búinn að þegja í nokkra mánuði og enn gerist ekkert annað en að nú á kannski að tekjutengja endurgreiðslur lána og enn og aftur að bæta bara því sem upp á vantar aftan á höfuðstólinn svo að lánin verði örugglega aldrei greidd upp og greiðslybyrðin lækki í raun aldrei, alla ævi skuldarans, nema ef vera skyldi að hann lækkaði í launum.

Ég hvet alla sem lesa blogg eða fylgjast með þjóðfélagsumræðum að fylgjast með eftirfarandi:
http://marinogn.blog.is/blog/marinogn/entry/948072/
http://marinogn.blog.is/blog/marinogn/entry/948109/
Marinó er einn af málefnalegustu bloggurunum um fjármál heimilanna.

Ég hvet líka alla til að fylgjast vel með umræðum um tengslagagnagrunn Jóns Jósefs Bjarnasonar, gamals vinnufélaga og vinar. Lára Hanna fylgir því máli eftir með sínum sköruglega hætti:
http://larahanna.blog.is/blog/larahanna/entry/947270/
Fróðlegt verður að sjá hvað kemur út úr kerfi hans þegar kvótaviðskipti og stjórnir lífeyrissjóða koma inn í myndina. Ekki má líðast að steinar verði lagðir í götu Jossa í gagnaöflun hans. Ég varð þess heiðurs aðnjótandi fyrir nokkrum mánuðum að fá að sjá þetta kerfi hjá Jossa og ég verð að segja: Hvílík snilld! Ég held að allir geti verið sammála um það. Eini gallinn var að þegar ég fletti upp sjálfum mér kom átakanlega vel í ljós fjármálasnilli mín sem birtist í því að eina fyrirtækið sem ég hef verið viðriðinn var rauðlitað (gjaldþrota  ). Ah well.

Jæja, nú leggst ég í dvala aftur, en ég hugleiði að opna fyrir málræpu í tilefni ársafmælis hrunsins bráðum til þess að hamra aftur og meira á boðskapnum um afnám verðtryggingar.